Vandaag was het weer zover, de opening van het nieuwe politieke seizoen op Prinsjesdag. Het is een dag die doordrenkt is met traditie: de hoedjes, de Glazen Koets en het uitlekken van de stukken voor de dag zelf. Echter was het ceremoniële deel van de dag ditmaal niet zonder verrassingen aangezien onze koning, nadat er veel werd gespeculeerd, toch zijn baard heeft laten staan voor de grote dag.
Deze Prinsjesdag is alweer de tweede voor het kabinet Rutte-III waarbij we ons nu middenin een periode van economische hoogconjunctuur bevinden en de investeringsagenda volop in de belangstelling staat. Daarom vonden we het bij Dietz Strategie & Communicatie een goed moment om een kijkje te nemen naar wat dit jaar werd benoemd in de Troonrede en wat de interessantste aspecten zijn uit de plannen van het kabinet voor het komende jaar.
Infrastructuur & het nieuwe investeringsfonds
Onze wegen en het spoor krijgen weer volop de aandacht als we de Troonrede mogen geloven. Een van de zaken waar we met smart op zaten te wachten was het nieuwe investeringsfonds van dit kabinet. Er werd al verwacht dat een deel van het investeringsfonds bestemd zou worden voor infrastructurele investeringen, maar nu hebben we ook de bevestiging dat infrastructuur een van de focussen gaat worden van het fonds. Het kabinet gaat de rest van dit jaar gebruiken om een groeiagenda vast te stellen en zullen dan begin volgend jaar naar de Tweede Kamer gaan met een voorstel voor de vulling en bestemming van het fonds. Dat klinkt nu nog redelijk abstract, maar het stemt ons in ieder geval positief dat er extra aandacht komt hiervoor vanuit het nieuwe investeringsfonds.
Verder zien we dat er in 2020 bijna 3 miljard wordt geïnvesteerd in de aanleg, beheer en onderhoud van wegen (iets wat broodnodig is gezien ons weggebruik). Er komt 80 miljoen bij voor beheer en onderhoud bij Rijkswaterstaat, 151 miljoen extra voor de instandhouding van het spoor richting 2022 en ook 100 miljoen voor de vaarwegen om onder andere het oponthoud voor schippers te verminderen. Hiernaast vinden er nog een tal van ontwikkelingen plaats rondom de wegen en het spoor (denk aan het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer en de implementatie van het ERTMS) die laten zien dat dit toch wel hoog op het prioriteitenlijstje van Rutte-III staat. Zonder een goede infrastructuur is Nederland immers nergens en dat benadrukken is iets wat wij bij Dietz blijven doen.
Een ‘’woningmarktimpuls’’
De woningmarkt in Nederland is zonder twijfel een van de meest besproken onderwerpen op het moment. Iedereen is het eens dat er iets moet gebeuren, maar wat? Vandaag hebben we meer duidelijkheid gekregen over wat het kabinet gaat doen voor de woningmarkt. Er komt een investering van 2 miljard die wordt bestempeld als een ‘’woningmarktimpuls’’. Hiervan gaat 1 miljard naar de betaalbaarheid van woningen voor starters, waardoor het kopen van een woning voor hen weer toegankelijker zou moeten worden. Het resterende miljard is bestemd voor de woningcorporaties die daarmee een korting krijgen op de verhuurdersheffing als ze meer woningen bouwen voor het sociale- en middensegment. Hiermee probeert het kabinet de vraag- en aanbodzijde beide te stimuleren en hopen ze hun doel van 75.000 nieuwe woningen per jaar te halen.
Het is echter maar de vraag of dit voldoende gaat zijn gezien de urgentie van de huidige problematiek die ook nog eens verder is toegenomen door de uitspraak van de Raad van State omtrent stikstof. Daarnaast zien we door andere ontwikkelingen in Nederland – ouderen wonen langer thuis, we krijgen steeds meer alleenstaande huishoudens – dat de vraag naar woningen alleen maar verder zal toenemen. Het is duidelijk dat de woningmarkt nog wel een kwestie zal blijven de komende jaren en dat verdere maatregelen in toekomst geen overbodige luxe zullen zijn.
Aanpak van de stikstofproblematiek
Als het gaat om de nu zogeheten ‘’stikstofproblematiek’’, dan is het nog interessant om te melden dat het kabinet ook extra geld vrij heeft gemaakt in haar klimaatplannen voor de aanpak van stikstof. Zo heeft onze koning in de Troonrede aangegeven dat ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk moeten blijven ondanks de uitspraak. Het feit dat dit nu is opgenomen in de kabinetsplannen laat zien dat men voortvarend gehandeld heeft op de ministeries en dit onderwerp bovenaan de agenda staat. Het is dan ook hoopgevend dat minister Ollongren direct na de presentatie van de Miljoenennota aangaf bij de NOS dat ‘’de woningbouw uiteindelijk niet veel bijdraagt aan de stikstofuitstoot en dat er gekeken kan worden naar manieren om elders te compenseren.’’ De bouwsector mag immers niet op slot komen te zitten door deze uitspraak en daar is dit kabinet zich wel bewust van. Desalniettemin is het in onze ogen belangrijk om druk te blijven uitoefenen op de overheid om snel met een oplossing te komen voor de grotere projecten aangezien de processen daar nog steeds op slot zitten.
Hervormingen van ons kiesstelsel
Een ander interessant onderdeel dat kort werd aangestipt is ons kiesstelsel. Nu heeft Commissie Remkes vorig jaar uitgebreid verslag gedaan van haar onderzoek naar democratische vernieuwing in Nederland en voorstellen gedaan voor mogelijke aanpassingen in de toekomst. Nu heeft de koning al bekend gemaakt dat er een jeugdparlement gaat komen, maar het is interessant om nauwlettend in de gaten te houden welke andere vernieuwingen er gaan volgen. Minister Ollongren liet er vandaag niet veel over los, maar stelde wel dat ‘’de burger meer het gevoel moet gaan krijgen dat zijn of haar stem er toe doet.’’ Het is interessant om te zien of we meer hervormingen gaan krijgen waarbij er meer verantwoordelijkheden neergelegd gaan worden bij de decentrale niveaus zoals de provincies en de gemeenten, of dat er meer nadruk wordt gelegd op burgerparticipatie binnen deze niveaus. Het kan ook een opmaat zijn naar een structurele hervorming, mogelijk zelfs richting een districtenstelsel waarbij men op een lokale/regionale kandidaat stemt. Het wordt interessant om dit in 2020 nauwlettend in de gaten te houden.
Is de hoogconjunctuur binnenkort voorbij?
Het is nog belangrijk om op te merken dat de koning in de troonrede met iets kwam dat bijna niet anders gezien kan worden dan een winstwaarschuwing: in 2020 gaan we er nog op vooruit, maar daarna zal de groei matigen. Iedereen heeft natuurlijk door dat de hoogconjunctuur niet eeuwig kan duren en dat er internationale ontwikkelingen spelen die nog flinke macro-economische impact kunnen hebben. Het is politiek gezien dan ook heel begrijpelijk dat er nu meer uitgegeven wordt zolang die ruimte er nog is, maar of dat het verstandigste is? De extra investeringen bieden in ieder geval ruimte aan marktpartijen om aan de slag te gaan en bieden ook hoop voor een goede oplossing van de stikstofproblematiek. Daarom zijn wij bij Dietz in ieder geval optimistisch en zien we volop kansen de komende tijd voor de sectoren waarin we actief zijn.
Heeft u nog vragen naar aanleiding van de nieuwe regeringsplannen en welke kansen deze mogelijk bieden voor u en uw organisatie? Wij gaan graag het gesprek met u aan!
Lees hier meer over wat het team Alliantiemanagement voor u kan betekenen.